Πώς η ακρίβεια αλλάζει τις καταναλωτικές συνήθειες

Του Δημήτρη Χριστούλια

Σαρωτικές αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες έχει επιφέρει η γενικευμένη ακρίβεια, με τους περισσότερους πλέον καταναλωτές να έχουν περιορίσει τις αγορές τους στα απολύτως αναγκαία προϊόντα, ακόμη και όταν πρόκειται για την αγορά βασικών αγαθών όπως είναι τα τρόφιμα. Στην πλειονότητά τους οι καταναλωτές αγοράζουν τρόφιμα  με κριτήριο την τιμή, κάτι που αποδεικνύεται και από την αλματώδη αύξηση των πωλήσεων στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που είναι φθηνότερα σε σχέση με τα «επώνυμα». Την ίδια στιγμή, αυξημένες πωλήσεις σημειώνουν και τα προϊόντα που εντάσσονται κάθε εβδομάδα στο «καλάθι του νοικοκυριού».

Η μείωση της κατανάλωσης καταγράφεται, με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο, στις πωλήσεις που γίνονται μέσα από τις μεγάλες αλυσίδες πώλησης τροφίμων.  Παρόλο που οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ σημειώνουν αύξηση, οι ποσότητες των προϊόντων που αγοράζουν καθημερινά οι καταναλωτές είναι πολύ λιγότερες. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ερευνών IRI τον Ιανουάριο η αγορά των ταχυκίνητων προϊόντων στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ κατέγραψε άνοδο πωλήσεων κατά 6,9% ωστόσο ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 2,5%, σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα.

Ουσιαστικά η αύξηση των πωλήσεων οφείλεται στις ανατιμήσεις των προϊόντων. Αναλυτικότερα, οι πωλήσεις στα τρόφιμα σημείωσαν αύξηση 5,7% αλλά σε όγκο, δηλαδή σε ποσότητες, κατέγραψαν υποχώρηση 2,9%. Ανάλογη η εικόνα και στα τυποποιημένα προϊόντα, όπου τον πρώτο μήνα του έτους καταγράφηκε αύξηση  πωλήσεων 7% αλλά υποχώρηση όγκου κατά 2,5%.

Σύμφωνα πάντα με την έρευνα της IRI η αναντιστοιχία ανάμεσα στις πωλήσεις με βάση την αξία και τις πωλήσεις με βάση τον όγκο οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στα ταχυκίνητα προϊόντα που διαθέτει μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ οι ανατιμήσεις τον Ιανουάριο προσέγγισαν το 10%, σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Επίσης, οι ανατιμήσεις στα τρόφιμα τον πρώτο μήνα του έτους φθάνουν το 8,9%, στο 10,9% στα προϊόντα της κατηγορίας «Υγεία και Ομορφιά» κατά 14,6% στα προϊόντα Οικιακής Φροντίδας. 

Μεγάλες αυξήσεις στα γαλακτοκομικά 

Οι σημαντικότερες αυξήσεις τιμών στην κατηγορία τροφίμων καταγράφονται στα γαλακτοκομικά κατά 17,7% με τον όγκο των πωλήσεων στην συγκεκριμένη κατηγορία να υποχωρεί κατά 6,7%. Οι ανατιμήσεις στα γαλακτοκομικά αποτυπώνονται και στον μηνιαίο πληθωρισμό που ανακοινώνει ο Ελληνικής Στατιστική Αρχή, με τα δημοφιλή προϊόντα να καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών, σε ποσοστό πάνω από 20% τους τελευταίους μήνες. Την ίδια στιγμή με πενταπλάσιο ρυθμό σε σχέση με τα επώνυμα «τρέχουν» τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI οι πωλήσεις στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τον Ιανουάριο σημείωσαν άνοδο 21,3% σε σχέση με τον περσινό Ιανουάριο κατέχοντας πλέον μερίδιο αγοράς 17,7%, από 16,3% πέρυσι το μεγαλύτερο ποσοστό από το 2015 και μετά. Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικές ανατιμήσεις έχουν καταγραφεί και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, δηλαδή από τον Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι σήμερα.

Σημειώνεται ότι οι καταναλωτές, εκτός από το «καλάθι του νοικοκυριού» εξακολουθούν να στρέφονται στην πλειονότητά τους στην αγορά προϊόντων που βρίσκονται σε προσφορές. Μάλιστα δεν είναι λίγοι και οι καταναλωτές που επιλέγουν προϊόντα χαμηλότερης διατροφικής αξίας που είναι σε αρκετές περιπτώσεις και φθηνότερα. 

Έρευνα για την ακρίβεια 

Αποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία της έρευνα της Opinion Poll για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών σύμφωνα με την οποία η ακρίβεια συνεχίζει να αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους πολίτες. Το 44% των ερωτηθέντων απαντά ότι λόγω της ακρίβειας αναγκάζεται να περιορίσει βασικές ανάγκες για να μπορέσει να ανταποκριθεί, ενώ το 13% δεν μπορεί να ανταποκριθεί.

Σημειώνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία τάσσεται υπέρ της αναγκαιότητας λήψης  συγκεκριμένων μέτρων που θα έφερναν άμεσο αποτέλεσμα στην μείωση των τιμών και του κόστους ζωής. Ειδικότερα, το 88,6% τάσσεται υπέρ της μείωσης του Φ.Π.Α στα καταναλωτικά προϊόντα και το 88,4% υπέρ της μείωσης του Φ.Π.Α στα καύσιμα. 

Συνεχίζονται οι ανατιμήσεις

Και ενώ η ακρίβεια πλήττει του οικογενειακούς προϋπολογισμούς οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στην διάθεσή του το FoodLife, μέχρι το τέλος Μαρτίου ανατιμώνται σταδιακά 200 προϊόντα σε ποσοστό που κατά μέσο όρο φθάνει το 8%. Αναλυτικότερα η λίστα της ακρίβειας περιλαμβάνει τα εξής προϊόντα: Σαλάτες (αλοιφές) έως 27%, δημητριακά και μπάρες δημητριακών 24%, ρύζι και σοκολατοειδή έως 23%, Μουστάρδα, μαγιονέζα, κέτσαπ, κονσέρβες και πουρές έως 20%, οδοντόκρεμες έως 15%, καθαριστικά σπιτιού και αναψυκτικά έως 15%, απορρυπαντικά και σαλάτες έως 11%, όσπρια και σφολιάτες έως 10%, φέτα έως 9%, γραβιέρα: έως 8%. Μπισκότα και τυρί για τοστ 4%, αλλαντικά και αλάτι 3,5%.

Σημειώνεται αυξήσεις γίνονται από μεμονωμένες εταιρείες και αφορούν συγκεκριμένα προϊόντα και και περνούν σταδιακά στα ράφια των σούπερ μάρκετ ανάλογα με τα αποθέματα που έχουν στις αποθήκες τους οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Σημειώνεται ωστόσο ότι εκτός από τις ανατιμήσεις υπάρχουν και ορισμένες εταιρείες οι οποίες έχουν ξεκινήσει σιγά-σογά να μειώνουν τις τιμές σε δεκάδες προϊόντα, εξαιτίας της σημαντικής πτώσης του ενεργειακού κόστους.   

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις