Το ιδιαίτερο, μικροκλίμα κάθε νησιού έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση της παραγωγής τοπικών προϊόντων, ορισμένα εκ των οποίων, μοναδικά στον κόσμο

Η μαγειρική παράδοση του Αιγαίου συμπυκνώνει ολόκληρο τον πλούσιο πολιτισμό του. Κοινά χαρακτηριστικά όλων των νησιών είναι οι εξαιρετικές πρώτες ύλες και τα αρώματα της γης: ρίγανη, θυμάρι, δάφνη, δεντρολίβανο, λεμόνι, και, βέβαια, ελαιόλαδο. Ωστόσο, το ιδιαίτερο, μικροκλίμα κάθε νησιού έχει συμβάλλει στη διαμόρφωση της παραγωγής τοπικών προϊόντων, ορισμένα εκ των οποίων, μοναδικά στον κόσμο.

Τα φαινομενικά άγονα βουνά, οι ξερικοί ελαιώνες ακόμη και οι βραχώδεις ακτές κρύβουν συχνά «εκπλήξεις». Βραστά χόρτα του βουνού με λίγο λάδι και λεμόνι συνοδεύουν άριστα κρεατικά και ψάρια σχάρας. Η μεγάλη ποικιλία αρωματικών φυτών και βοτάνων όπως ρίγανη, θρούμπι, μαντζουράνα, θυμάρι αρωματίζουν τις μαρινάδες και τα λεμονάτα γιαχνί. Η κάπαρη και ο κρίταμος, που ευδοκιμούν κοντά στις ακτές, γίνονται μεζέδες για το τσίπουρο.

Ολόφρεσκα ψάρια αλλά και ξεχωριστά κρέατα

Τα ψάρια, φυσικά, ξεχωρίζουν στις τοπικές κουζίνες. Ψήσιμο στα κάρβουνα ή στο τηγάνι αλλά και με δεκάδες ευφάνταστους τρόπους. Τα μικρά ή μετρίου μεγέθους, αφού αλευρωθούν και τηγανιστούν σε καυτό ελαιόλαδο, περιχύνονται με μια αρωματική υπόξινη σάλτσα, γνωστή σαν σαβόρο. Στα περισσότερα νησιά, περιέχει ελαιόλαδο, καλής ποιότητας ξύδι και δενδρολίβανο ή ρίγανη. Στην Τήνο, ιδιαίτερα, προσθέτουν στα φαγητά τους πετιμέζι το οποίο χαρίζει ιδιαίτερη γεύση. Μερικά πιάτα με δυνατό χαρακτήρα είναι τα μπαρμπούνια με κρούστα κρίθινου παξιμαδιού από τη Μυτιλήνη, τα ψάρια φούρνου με ταχίνι από τη Ρόδο, οι κολιοί με κάπαρη, ο ροφός στιφάδο, τα πετρόψαρα κακαβιά, η ομελέτα με μαριδάκι από τη Σαντορίνη και τη Σύρο, η αθερινόπιτα Κιμώλου, τα γεμιστά καλαμαράκια με ρύζι ή φέτα, οι σουπιές με μάραθα και ελιές. Ξεχωριστοί μεζέδες για να συνοδεύσουν το τσίπουρο ή το ουζάκι σας, είναι οι παστές σαρδέλες της Μυτιλήνης, η γούνα (λιόκαυτοι κολιοί στα κάρβουνα) της Πάρου, η σαλάτα με αυγά ρέγγας της Σύρου, ο μαρινάτος γαύρος και η λακέρδα.

Παράλληλα, το Αιγαίο θεωρείται το «βασίλειο» των ημιάγριων κατσικιών, τα οποία τρέφονται με την περιορισμένη χλωρίδα των νησιών και πίνουν υφάλμυρο νερό από πηγές κοντά στη θάλασσα. Στα νησιά οι συνταγές με κατσικίσιο κρέας συνοδεύονται συνήθως με άγρια χόρτα (φρικασέ) ή εποχιακά λαχανικά, όπως μαρούλια, αγκινάρες, κολοκυθάκια, φρέσκα κουκιά και μελιτζάνες. Μαγειρεύονται με ελαφριές σάλτσες ντομάτας ή υπόξινες σάλτσες με αυγολέμονο. Μαστέλο (αρνάκι στο φούρνο με μυρωδικά και κρασί), ροδίτικος καπαμάς (γεμιστό κατσικάκι με ρύζι), βυζάντι (αρνάκι γεμιστό στο φούρνο) από την Κάρπαθο και κασιώτικο πιλάφι, είναι από τα πιάτα που ξεχωρίζουν. Εξαίρετοι μεζέδες, είναι τα σύγκλινα, τα απάκια, ο καβουρμάς και τα κάθε λογής λουκάνικα με ψιλοκομμένο χοιρινό κρέας και άφθονα μυρωδικά.

Νόστιμα όσπρια και ιδιαίτερα τυριά

Σε ό,τι αφορά τα όσπρια, τα μαυρομάτικα φασόλια, τα αμπελοφάσουλα, τα ρεβίθια, τα μικροσκοπικά κουκιά, η φάβα, τα λούπινα και ο αρακάς συναντώνται στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Στη Σίφνο, τα ρεβίθια πρωταγωνιστούν στις γεύσεις του νησιού. Κλείνονται σε ειδικό πήλινο σκεύος μαζί με ψιλοκομμένο κρεμμυδάκι, δαφνόφυλλα ή ρίγανη και άφθονο ελαιόλαδο, σφραγίζονται και σιγοψήνονται στον φούρνο για πολλές ώρες, συνήθως όλη νύχτα. Η φημισμένη φάβα Σαντορίνης συνοδεύεται από χοντροκομμένο ξερό κρεμμύδι, ρίγανη, κάπαρη και μπόλικο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Γίνεται και κεφτέδες, όπως άλλωστε και τα ρεβίθια, όταν εμπλουτισθούν με κρεμμυδάκια, δυόσμο, μαϊντανό, αλεύρι και αλατοπίπερο.

Τα αιγαιοπελαγίτικα νησιά φημίζονται επίσης για τα ξεχωριστά τυριά τους που γίνονται με γάλα αιγοπροβάτων. Στη Σίφνο και στη Φολέγανδρο συναντάται η μανούρα, που ωριμάζει σε κατακάθι κρασιού, στη Λήμνο το καλαθάκι, λευκό κατσικίσιο τυρί άλμης που έχει πάρει το όνομά του από το καλαθάκι μέσα στο οποίο παρασκευάζεται, στην Κω το κρασοτύρι που μοιάζει με κορμό ξύλου, έχει ραβδώσεις και είναι εμποτισμένο με κρασί. Παρόμοια εμποτισμένα με κρασί τυριά βρίσκουμε στη Νίσυρο και στη Λέρο. Η σιτάκα, σπεσιαλιτέ της Κάσου, είναι ένα από τα πιο ασυνήθιστα γαλακτοκομικά προϊόντα στην Ελλάδα: ένα στυφό, κρεμώδες τυρί, που παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα το οποίο έχει υποστεί ζύμωση. Είναι ελαφρώς αλατισμένο και ψημένο σε σιγανή φωτιά παραδοσιακού φούρνου. Το Σαν Μιχάλης Σύρου, με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, το χλωρό της Σαντορίνης, που τρώγεται φρέσκο και μαλακό ή ώριμο με ζυμαρικά, αλλά και οι ξακουστές κρητικές γραβιέρες ξεχωρίζουν επίσης στην πλούσια τυροκομία των αιγαιοπελαγίτικων νησιών.

Με πληροφορίες από visitgreece.gr

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις