Οι επιχειρήσεις εστίασης μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη της κυκλικής οικονομίας.

Άρθρο της Δρ. Έφης Τριτοπούλου, Χημικού Μηχανικού ΕΜΠ, PhD και Προέδρου του περιβαλλοντικού φορέα NoWaste21

Η προώθηση της κυκλικής οικονομίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ανάπτυξη βιώσιμων (sustainable) οικονομικών δραστηριοτήτων. Από την άλλη οι  επιχειρήσεις της εστίασης  είναι ο βασικός επιχειρηματικός κλάδος που μπορεί να συμβάλλει στη βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων τροφίμων, αλλά και στην επίτευξη του βασικού στόχου της κυκλικής οικονομίας που είναι η  μείωση της ταφής των αποβλήτων σε  ποσοστό μικρότερο του 10%  έως το 2030 (από το 80% ταφή που σήμερα έχουμε στην Ελλάδα).  

Αν αναλογιστούμε ότι σχεδόν το μισό ποσοστό (46%) των αστικών στερεών απορριμμάτων είναι βιοαπόβλητα, αντιλαμβανόμαστε ότι η προτεραιότητα των δράσεων διαλογής στην πηγή θα πρέπει να δοθεί σε αυτό το «ρεύμα» αποβλήτου.  Με δεδομένο ότι οι επιχειρήσεις εστίασης, παράγουν μεγάλη ποσότητα αποβλήτων τροφίμων, αναλαμβάνουν ιδιαίτερη ευθύνη απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον, και ως εκ τούτου θα πρέπει να συμμορφωθούν άμεσα στις νέες επιταγές της εθνικής νομοθεσίας.

Τι ορόσημα – υποχρεώσεις θέτει η εθνική νομοθεσία στη διαχείριση αποβλήτων

Ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων (2020) και ο νέος νόμος για την ανακύκλωση Ν. 4819/2021, προβλέπουν ότι από 31 Δεκεμβρίου του 2022 οι επιχειρήσεις μαζικής εστίασης υποχρεούνται: να διασφαλίζουν τη χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων που προκύπτουν από τη δραστηριότητά τους, διαθέτοντας εντός της επιχείρησής τους επαρκούς χωρητικότητας περιέκτες. Σημειώνεται ότι οι κοινόχρηστοι κάδοι ανακύκλωσης των Δήμων δεν καλύπτουν την ανωτέρω υποχρέωση (ν.4819/2021). 

Η υποχρέωση των επιχειρήσεων για δράσεις διαλογής στην πηγή, έρχεται να συνδεθεί και με την υποχρέωση των Δήμων να εφαρμόσουν την νέα τιμολογιακή πολιτική για τα τέλη καθαριότητας «ΠΛΗΡΩΝΩ ΟΣΟ ΠΕΤΑΩ – ΠοΠ». Ξεκινώντας από το 2023 για Δήμους άνω των 20.000 κατοίκων και για εφαρμογή για τα βιοαπόβλητα που παράγονται από μονάδες επεξεργασίας και μεταποίησης τροφίμων, λαχαναγορές, super market, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, και από το 2028 για την καθολική εφαρμογή του ΠοΠ για επιχειρήσεις και νοικοκυριά, σε επίπεδο του Δήμου. 

Το ΠοΠ ως ένα νέο οικονομικό εργαλείο για την επίτευξη της κυκλικής οικονομίας, μπορεί να λειτουργήσει και ως η κινητήριος δύναμη για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή. 

Τι μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις εστίασης

Οι επιχειρήσεις εστίασης μπορούν να προχωρήσουν στην τοποθέτηση των κατάλληλων περιεκτών για τη συλλογή βιοαποβλήτων ώστε  γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για τη μέριμνα για τη συλλογή των αποβλήτων. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να είναι επιχειρησιακά υπεύθυνοι προς το περιβάλλον και την κοινωνία. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην Πρόληψη και τη Μείωση των αποβλήτων Τροφίμων. Με αυτό το τρόπο η Κυκλική Οικονομία γίνεται πράξη:  η επιχείρηση αναπτύσσει ένα στρατηγικό σχέδιο μείωσης των αποβλήτων που παράγει και στη συνέχει προχωρεί και στη βιώσιμη διαχείριση των εναπομεινάντων αποβλήτων. 

Το πρώτο βήμα ενός στρατηγικού σχεδίου βιώσιμης διαχείρισης των αποβλήτων τροφίμων είναι η αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης, η καταγραφή των αποβλήτων που παράγει σήμερα η επιχείρηση και το πως τα διαχειρίζεται. Επόμενο βήμα είναι η εκπόνηση  μελέτης για τον επανασχεδιασμό διαδικασιών (π.χ. προμήθειες, κατανάλωση, υπηρεσίες, διαχείριση αποβλήτων) ώστε να επιτευχθεί η σταδιακή μείωση και η χωριστή συλλογή των αποβλήτων τροφίμων με όσο το δυνατόν οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο. Ο επανασχεδιασμός των προμηθειών και της αποθήκευσης τροφίμων είναι πολύ σημαντικός για την μείωση των αποβλήτων τροφίμων, αφού γνωρίζουμε ότι αρκετά τρόφιμα πετιούνται πριν καν καταναλωθούν. 

Επιπλέον, οι διοικήσεις και το προσωπικό πρέπει να εκπαιδευτούν κατάλληλα και να υιοθετήσουν βιώσιμες συνήθειες. Οι δράσεις βιωσιμότητας ως προς τα απόβλητα τροφίμων θα πρέπει να γνωστοποιηθούν και στους πελάτες, συμπαρασύροντάς τους να ακολουθήσουν βιώσιμες πρακτικές της επιχείρησης. Σε μια εποχή όπου η ευαισθησία των πολιτών είναι επαυξημένη όσον αφορά στην περιβαλλοντική συμπεριφορά επιχειρήσεων και οργανισμών, είναι σχεδόν βέβαιο ότι κατάλληλες πολιτικές και δράσεις μείωσης των αποβλήτων και στην αλυσίδα τροφίμων/εστίασης μπορούν να εμπνεύσουν τους καταναλωτές με θετικό αντίκτυπο στον κοινό στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης. 

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις