Το «πράσινο» success story της Τήλου

Της Κωνσταντίνας Χελιδώνη

Συνεργασία, εκπαίδευση, αλλαγή κουλτούρας. Στο τρίπτυχο αυτό αποδίδεται η επιτυχία του ποσοστού ρεκόρ ανακύκλωσης, του 86% που σημειώνει το μικρό νησί των Δωδεκανήσων, η Τήλος καταφέρνοντας για ακόμη μία φορά να πρωτοπορήσει και να δείξει τον δρόμο για το πώς μπορεί η Ελλάδα, μέσω των συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, όχι μόνο να πετύχει τους ευρωπαϊκούς στόχους οκτώ χρόνια νωρίτερα, αλλά να τους ξεπεράσει. Το πρόγραμμα, Just Go Zero Tilos έχει αναπτύξει η εταιρεία Polygreen, η οποία σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή και τη στήριξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, μέσα σε ελάχιστους μήνες, κατάργησαν τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) και τους δημόσιους κάδους και υιοθέτησαν το πρόγραμμα που ξεκινάει από την συλλογή πόρτα-πόρτα και καταλήγει στην πλήρη αξιοποίηση των αποβλήτων που παράγονται στο νησί. Όπως αναφέρουν στελέχη της εταιρείας στο FoodLife, το πρόγραμμα βασίζεται στη συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωση των κατοίκων, ενώ η ενεργή συμμετοχή του συνόλου των κατοίκων της Τήλου ήταν αυτή που κατάφερε να «εξαφανίσει» τον ΧΥΤΑ και στη θέση του να φιλοξενηθεί το Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας (3Κ) της Polygreen. Να σημειωθεί, ότι στελέχη της εταιρείας κάνουν λόγο για ένα προσωπικό όραμα του ίδιου του ιδρυτή της Polygreen και εμπνευστή του Just Go Zero, Αθανάσιου Πολυχρονόπουλου καθώς για να μπορέσει κανείς να φτάσεις σε ένα τέτοιο ποσοστό ανακύκλωσης -σύντομα ενδέχεται να ξεπεράσει και το 90%- θέλει πάνω από όλα μεράκι. Μάλιστα, η επιλογή του συγκεκριμένου νησιού ώστε να ξεκινήσει το πρόγραμμα από την Τήλο έγινε, καθώς το νησί είναι γνωστό για τις επιδόσεις και την καινοτομία του με αποτέλεσμα οι κάτοικοι, που είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου, να το έχουν αγκαλιάσει από την πρώτη στιγμή όντας έτοιμοι να αλλάξουν τις συνήθειες τους και να χρησιμοποιούν τα απόβλητα όχι ως βάρος αλλά ως χρήσιμες ύλες.

To ολοκληρωμένο πρόγραμμα κυκλικής διαχείρισης αποβλήτων περιλαμβάνει συνολικά 25 ροές. Πλαστικά, χαρτί συσκευασίας, έντυπο χαρτί, αλουμίνιο, τετραπάκ, μεταλλικά δοχεία, αποτσίγαρα, κάψουλες καφέ, μαγειρικό λάδι, σπρέι, λαμπτήρες, γυαλί, τόνερ, μπαταρίες, καπάκια PP, συσκευασίες φαρμάκων, φελιζόλ, ρούχα, ηλεκτρικές συσκευές, οργανικά, μη ανακυκλώσιμα, πάνες, αντικείμενα για επαναχρησιμοποίηση και ξύλινη συσκευασία.

O κ. Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος, Ιδρυτής και Πρόεδρος της
Polygreen κατά την ομιλία του στην παρουσίαση του Προγράμματος “Just Go
Zero Tilos”.

Ομαδική φωτογραφία από την επίσκεψη στο Δημοτικό Σχολείο Τήλου.

Επιτυγχάνει 100% εκτροπή από την ταφή των αποβλήτων

Το πρόγραμμα το οποίο χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται εξ ολοκλήρου από την εταιρεία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε ανοιχτή εκδήλωση την Τρίτη το απόγευμα παρουσία του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα και του υπουργού Επικρατείας, Άκη Σκέρτσου. «Τον στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2030, το πέτυχε το 2022 ένα μικρό νησί χάρη σε τρεις οραματιστές, τον Θανάση Πολυχρονόπουλο, τον Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου και τη Δήμαρχο της Τήλου» ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας υπογραμμίζοντας ότι σύσσωμο το ελληνικό κοινοβούλιο προσπαθεί με κάθε τρόπο να στηρίξει τα ελληνικά νησιά, ενώ επεσήμανε δεδομένων των αποκλίσεων που καταγράφει η Ελλάδα στην ταφή και στην ανακύκλωση σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο θα πρέπει να γίνουν πολλά βήματα προόδου για να επιτευχθεί σύγκλιση. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, ο υπουργός Επικρατείας, Άκης Σκέρτσος ανέφερε ότι: «η Τήλος στέλνει μηνύματα προς όλη την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο. Το μυστικό της επιτυχίας είναι η δυνατότητα μέτρησης των αποτελεσμάτων, κάτι που συνέβη στην Τήλο». Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη συνεργασίας ανεξαρτήτως πολιτικών ή ιδεολογικών αντιλήψεων προκειμένου να βρεθούν λύσεις που δουλεύουν.

Ο Αθ. Πολυχρονόπουλος αναφέρθηκε στο πρόγραμμα ως παράδειγμα εφαρμοσμένης λύσης και τεχνογνωσίας που θα μπορούσε να μεταφερθεί και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, να αλλάξει ριζικά την αντίληψη και τις πρακτικές πολιτών και επιχειρήσεων και τελικά να συμβάλλει στην εξάλειψη της έννοιας του αποβλήτου όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. «Στην Τήλο εγκαινιάζουμε τον πολιτισμό που θα ονομαστεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος, ως πολιτισμός των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Ενός πολιτισμού με 100% εκτροπή από ταφή, πλήρη κυκλική διαχείριση όλων των υλικών και, το σημαντικότερο, μια εντελώς νέα αντίληψη ζωής. Σε αυτό το νέο πολιτισμό, η έννοια του απόβλητου θα συναντιέται μόνο σε μουσειακούς χώρους» πρόσθεσε ο ιδρυτής της εταιρείας. Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ήταν πρωταθλήτρια στα περιβαλλοντικά πρόστιμα στην Ελλάδα αλλά η Τήλος αποτελεί απτό παράδειγμα μιας τεχνικής λύσης η οποία σχεδιάστηκε σωστά από ανθρώπους που ξέρουν, σημείωσε μιλώντας στην εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος «Just Go Zero Tilos», ο περιφερειάρχης  Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος. Από την πλευρά της, η δήμαρχος της Τήλου, Μαρία Καμμά-Αλειφέρη τόνισε ότι: «οι πρωτοπόροι στα πρωτοσέλιδα δεν ξεκινούν μόνο από το κέντρο αλλά και η περιφέρεια και ιδιαίτερα τα μικρά νησιά μπορούν να γίνουν πρωτοπόροι. Σήμερα επιχειρούμε να μετατρέψουμε την Τήλο στο πρώτο νησί μηδενικών αποβλήτων». Αναλύοντας την «πράσινη» πορεία του νησιού, η δήμαρχος σημείωσε ότι η Τήλος, ένα ξεχασμένο νησί της άγονης πέτυχε τα τελευταία χρόνια να βγει από την αφάνεια, να καταγράψει διψήφιους αριθμούς ανάπτυξης, να καταστεί πρωτοπόρος στις ΑΠΕ, να διακριθεί για τη διαχείριση περιβαλλοντικών ζητημάτων αλλά και άλλων θεμάτων όπως είναι το μεταναστευτικό και να ξεχωρίσει ως τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Ο Υπουργός Επικρατείας, κ. Άκης Σκέρτσος, ο Υπουργός Περιβάλλοντος
και Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας, ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού
Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος κ. Μανώλης Γραφάκος,
ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος, η Δήμαρχος Τήλου
κα Μαρία Καμμά – Αλιφέρη και ο Ιδρυτής και Πρόεδρος της Polygreen κ.
Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος με μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Τήλου
μπροστά από την ταμπέλα που ετοίμασαν οι μαθητές.

Πως λειτουργεί το πρόγραμμα

Με τη σωστή διαλογή των αποβλήτων στην πηγή να είναι προαπαιτούμενο για την επιτυχία του προγράμματος, έχουν διατεθεί σε κάθε νοικοκυριά και επιχείρηση της Τήλου, περισσότερες από 500 ειδικές τσάντες. Μέσω αυτών γίνεται η συλλογή των διαχωρισμένων αποβλήτων πόρτα-πόρτα σε προκαθορισμένες ημέρες και εντατικοποιούνται τη θερινή περίοδο που αυξάνονται δραστικά οι επισκέπτες στο νησί. Στη συνέχεια τα απόβλητα μεταφέρονται στο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας που αντικατέστησε τον ΧΥΤΑ και εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα και τεχνολογικές εφαρμογές. Εκεί γίνεται η περαιτέρω διαλογή και προετοιμασία των αποβλήτων για ανακύκλωση, κομποστοποίηση ή ενεργειακή αξιοποίηση.

Επιπλέον, το πρόγραμμα υποστηρίζεται από ειδική καινοτόμο πλατφόρμα, η οποία καταγράφει τον όγκο των αποβλήτων που συλλέγονται στις τρεις βασικές κατηγορίες του προγράμματος (ανακυκλώσιμα, μη ανακυκλώσιμα και οργανικά) ανά νοικοκυριό και συνολικά. Μέσα από την πλατφόρμα, κάτοικοι και επιχειρήσεις μπορούν να γνωρίζουν την ποσότητα των υλικών που ανακυκλώνουν, σε πραγματικό χρόνο. Η ενημέρωση με τα δεδομένα αυτά τους δίνει επιπλέον κίνητρο να επιτύχουν ολοένα και υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης.

Το Just Go Zero Tilos προβλέπει επίσης την αξιοποίηση ειδικών ρευμάτων αποβλήτων, όπως παλιές συσκευές ή μικρά έπιπλα, τα οποία μεταφέρονται στο νέο Κέντρο Δημιουργικής Αξιοποίησης Υλικών για να επισκευαστούν ή να γίνουν πρώτη ύλη για καλλιτεχνικές δημιουργίες. Να προστεθεί ότι στο νησί της Τήλου λειτουργεί πλέον μόνιμα το «PointZero» ως ένα σταθερό σημείο πληροφόρησης του προγράμματος, όπου κάτοικοι και επισκέπτες μπορούν να το επισκέπτονται για να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να χρησιμοποιούν και να αξιοποιούν σωστά το σύστημα, τον εξοπλισμό και τις υποδομές του Just Go Zero.

Ομαδική φωτογραφία από την επίσημη επίσκεψη στο Κέντρο Κυκλικής
Καινοτομίας στην Τήλο.

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις