Βασιλοτροφία: Αξιοποίηση, διάσωση και βελτίωση γενετικού υλικού μελισσών στη Θεσσαλία

Άρθρο της Καλλιόπης Καραμποΐκη, Γεωπόνου MSc, Capacity Building Associate, Νέα Γεωργία Νέα Γενιά στο FoodLife για την Βασιλοτροφία

Η Νέα Γεωργία Νέα Γενιά είναι ένας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός οργανισμός με αποστολή τη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης και επιχειρηματικότητας για τους νέους στον κλάδο της αγροδιατροφής.

Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία και δωρεά του Ιδρύματος Στα ύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και από το 2018 μέχρι σήμερα χτίζει δεξιότητες, καλλιεργεί την καινοτομία, υποστηρίζει την επιχειρηματικότητα και ενισχύει τη συνεργασία και το διάλογο στο οικοσύστημα της αγροδιατροφής στην Ελλάδα.

Το πρόγραμμα Βασιλοτροφίας

Μία από τις πολλές δράσεις που πραγματοποιεί ο οργανισμός αφορά στην αξιοποίηση, διάσωση και βελτίωση γενετικού υλικού μελισσών στη Θεσσαλία. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα κατάρτισης που σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με την επιστημονική καθοδήγηση του Εργαστηρίου Σηροτροφίας και Μελισσοκομίας. Συγχρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τον οργανισμό «Νέα Γεωργία Νέα Γενιά» μέσω της ιδρυτικής δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

Η «Βασιλοτροφία», όπως ονομάζεται το πρόγραμμα, σκοπό έχει να αλλάξει το μελισσοκομικό γίγνεσθαι στη Θεσσαλία, δίνοντας σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία σε δυναμικούς και ταλαντούχους μελισσοκόμους και να βελτιώσει σε μαζική κλίμακα το ντόπιο γενετικό υλικό, προστατεύοντας το οικοσύστημα. Πιο συγκεκριμένα στοχεύει:

• στην τεχνική και μεθοδολογική εξοικείωση της πλειονότητας των μελισσοκόμων της Θεσσαλίας στη βασιλοτροφία, ως σύγχρονη λύση αναπαραγωγής μελισσιών
• στη μαζική παραγωγή στο σύνολο της περιφέρειας Θεσσαλίας επιλεγμένου γενετικού υλικού ως στρατηγικού μέσου αύξησης της παραγωγικότητας και ανάπτυξης ανθεκτικότερων μελισσοσμηνών
• στη δημιουργία νέας εξειδικευμένης επαγγελματικής δραστηριότητας σε νέους μελισσοκόμους γύρω από την παροχή υπηρεσίας εμβολιασμών με απώτερο στόχο την αύξηση του εισοδήματός τους
• στην αύξηση εισοδήματος για τους μελισσοκόμους της Θεσσαλίας μέσω αύξησης της ποσότητας παραγωγής και ελαχιστοποίησης του κόστους που συνδέεται με αγορά ή εισαγωγή νέων βασιλισσών
• στη βιωματική κατάρτιση των μελισσοκόμων στη δυνατότητα επιλογής γενετικού υλικού, καθώς και στη διαχείριση των βασιλικών κελιών για την παραγωγή ποιοτικών βασιλισσών
• στη δημιουργία ενός δικτύου που συνδέει την επιστημονική κοινότητα, τους φορείς και τους ντόπιους μελισσοκόμους που προάγει τη συνεργασία και έχει επωφελή αποτελέσματα

Η πρώτη φάση του προγράμματος , η οποία αφορούσε στην εκπαίδευση πάνω σε θέματα βασιλοτροφίας, παραγωγής βασιλικού πολτού, και ορθής μελισσοκομικής πρακτικής έχει ήδη ολοκληρωθεί. 

Σήμερα βρίσκεται στη δεύτερη φάση όπου 19 εκπαιδευμένοι – βασιλοτρόφοι (οι οποίοι επιλέχθηκαν κατόπιν αξιολόγησης μέσα από ομαδικές εργασίες και γραπτές εξετάσεις), δραστηριοποιούνται σε κάθε περιφερειακή ενότητα της Θεσσαλίας, προχωρώντας στην οργάνωση ομαδικών βασιλοτροφιών σε μελίσσια της περιοχής ευθύνης τους και στη μετάδοση των γνώσεων που απέκτησαν σε σύνολο τουλάχιστον 1.000 μελισσοκόμων.

Η Βασιλοτροφία είναι μία δράση που δημιουργεί αξία

… για τις τοπικές κοινότητες

Οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών είναι μεγάλες και συνεχώς αυξάνονται. Ο ρόλος που καλούνται να παίξουν σήμερα τόσο οι συνεταιρισμοί, όσο και οι ιδιώτες επαγγελματίες, είναι αυτός της δημιουργίας διαμοιραζόμενης αξίας. Η πρωτοβουλία της Βασιλοτροφίας δημιουργεί διαμοιραζόμενη αξία, καθώς συνδέει την προσωπική πρόοδο και την πρόοδο της κοινωνίας, με τα οικονομικά οφέλη.

… για το περιβάλλον

Ο κλάδος της μελισσοκομίας  ασχολείται με τη διαχείριση αποικιών της μέλισσας για την παραγωγή κυρίως μελιού και δευτερεύοντος βασιλικού πολτού, γύρης, πρόπολης και  κεριού. Πέρα όμως από αυτό , η μέλισσες επιτελούν κι ένα κομβικό έργο. Επικονιάζουν αναρίθμητα φυτά κι επιπλέον, 71 από τα 100 είδη που παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, εξαρτώνται από τις μέλισσες-επικονιαστές. Η κλιματική αλλαγή, οι πυρκαγιές, η αλόγιστη χρήση χημικών και η… ελλιπής γνώση , δημιουργούν σημαντικά προβλήματα, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη προστασίας κι ενίσχυσης του κλάδου. Μέσα από το πρόγραμμα Βασιλοτροφίας ενδυναμώνεται και προστατεύεται το οικοσύστημα.

… για τους επαγγελματίες 

Οι συμμετέχοντες του προγράμματος αποκτούν γνώση και δεξιότητες που τους καθιστούν άκρως ανταγωνιστικούς. Μέσα από τη Βασιλοτροφία μπορούν να δημιουργήσουν πιο ανθεκτικά μελίσσια και να βελτιώσουν την παραγωγή τους, τόσο με όρους ποιότητας, όσο και με όρους ποσότητας. 

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ευρώπη, αποτελεί σημείο αναφοράς για τον κλάδο της μελισσοκομίας και μία καινοτομία που σύντομα θα καθιερωθεί ως «καλή πρακτική». 

Στόχος είναι το πρόγραμμα της Βασιλοτροφίας να επεκταθεί, υποστηρίζοντας άμεσα όσο το δυνατό περισσότερους μελισσοκόμους κι κατ’ επέκταση τις τοπικές κοινωνίες και το περιβάλλον. 

Διαβάστε επίσης: 

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις