Ένα νέο «υπερόπλο» στα χέρια των καταναλωτών

Του Δημήτρη Χριστούλια

Ο περιορισμός της αισχροκέρδειας και της κερδοσκοπίας αποτελεί το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης το φθινόπωρο. Η πολυπόθητη αποκλιμάκωση των τιμών στα τρόφιμα δεν φαίνεται να έρχεται, με τον πληθωρισμό σε βασικά αγαθά να παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της του FoodLife στο υπουργείο Ανάπτυξης προσπαθούν να βρουν έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο έτσι ώστε να ελέγξουν με ακόμη καλύτερο τρόπο την αγορά και να εντοπίσουν όλους όσους κερδοσκοπούν σε βάρος των καταναλωτών. Ήδη η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, έχει προχωρήσει σε πολλούς και εξονυχιστικούς ελέγχους με την βοήθεια της τεχνολογίας μέσω της οποίας της δίδεται η δυνατότητα να ελέγχει τις τιμές χιλιάδων προϊόντων, κυρίως τροφίμων, σε καθημερινή βάση. Ωστόσο και αυτοί οι έλεγχοι δεν φαίνεται να «φρενάρουν» σε μεγάλο βαθμό τα κύματα των ανατιμήσεων, τα οποία είναι αλλεπάλληλα, επιβαρύνοντας σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Την ίδια στιγμή οι ελεγκτές δεν επαρκούν για να κάνουν επιτόπιους ελέγχους για να εντοπίσουν φαινόμενα κερδοσκοπίας, με αποτέλεσμα ο «ψηφιακός» έλεγχος της αγοράς να αποτελεί μονόδρομο. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης «θα έπρεπε να είχαμε έναν ελεγκτή έξω από κάθε κατάστημα… για να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα αισχροκερδήσει κανείς σε βάρος των καταναλωτών. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει. Για αυτό πρέπει να δημιουργήσουμε τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία, έτσι ώστε ο καταναλωτής να έχει πολύ μεγάλη δύναμη και να καταγγέλλει φαινόμενα αδικαιολόγητων ανατιμήσεων».

Το σχέδιο για την νέα αναβαθμισμένη πλατφόρμα 

Η πρόταση που έχει πέσει στο τραπέζι είναι καταρχάς η αναβάθμιση της εφαρμογής kataggelies.mindev.gov.grγια την υποβολή καταγγελιών αλλά και παραπόνων. Η εφαρμογή ήδη λειτουργεί αλλά πρόθεση είναι να γίνει ακόμη πιο χρηστική και εύκολη στην διαχείρισήτης από τους καταναλωτές και σύντομα αναμένεται να ξεκαθαριστεί το πώς ακριβώς θα λειτουργεί. Στόχος της αναβαθμισμένης εφαρμογής είναι να λαμβάνει τις καταγγελίες των καταναλωτών, γρήγορα, εύκολα και αποτελεσματικά, να γίνεται η διασταύρωση από τους ελεγκτές και στην συνέχεια να υπάρχει η δυνατότητα ακόμη και να αποστέλλεται απευθείας στο πρόστιμο στην επιχείρηση που παραβαίνει τον νόμο, χωρίς να απαιτείται επιτόπιος έλεγχος. Με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά θα υπάρχει η δυνατότητα να γίνονται καθημερινά έλεγχοι και να επιβάλλονται πρόστιμα, με τους καταναλωτές να διαδραματίζουν τον βασικότερο ρόλο.

Η συγκεκριμένη εφαρμογή, ήδη δέχεται μια σειρά από πληροφορίες, όπως για παράδειγμα φωτογραφίες, μέσα από τις οποίες θα αποδεικνύεται ότι μια επιχείρηση έχει αυξήσει σημαντικά τις τιμές σε ορισμένα προϊόντα. Οι καταναλωτές  μπορούν να κάνουν ανώνυμα ή επώνυμα τις καταγγελίες τους και στην συνέχεια θα αναλαμβάνουν «δράση» οι ελεγκτικές Αρχές. Στόχος σε κάθε περίπτωση είναι πλέον οι έλεγχοι να είναι εντελώς στοχευμένοι. Όπως εξηγούν στο FoodLife γνώστες τους θέματος «θα πρέπει πλέον να υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για να προχωρήσει ένα έλεγχος σε βάθος. Δεν υπάρχει η πολυτέλεια να ασχολούνται οι ελεγκτικές Αρχές με καταγγελίες, οι οποίες δεν συνοδεύονται με βάσιμες πληροφορίες για πιθανά κρούσματα κερδοσκοπίας και αισχροκέρδειας». Τα πρόστιμα μάλιστα θα είναι ιδιαίτερα μεγάλα σε όσους εντοπισθούν να αισχροκερδούν. Πλέον με την αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων  τεχνολογικών εργαλείων αλλά και με την ύπαρξη νέων, στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας πιο ισχυρός μηχανισμός για να μπορεί να έχει το υπουργείο Ανάπτυξης, μια πολύ καλύτερη εικόνα για το τι πραγματικά γίνεται στην αγορά.

Δεν είναι φυσιολογικό για παράδειγμα όταν αυξάνονται τα ενεργειακά προϊόντα, δηλαδή το πετρέλαιο Μπρεντ, το φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα να υπάρχουν την ίδια σχεδόν στιγμή ανατιμήσεις και σε βασικά αγαθά και όταν μειώνονται οι καταναλωτές να συνεχίζουν να τα πληρώνουν σε υψηλές τιμές. Κάτι που αποδεικνύεται και από τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής στατιστικής Αρχής, σύμφωνα με τα οποία ο πληθωρισμός στα ενεργειακά προϊόντα έχει μειωθεί σημαντικά τον τελευταίο χρόνο, ωστόσο στα τρόφιμα παραμένει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Επίσης, δεν είναι δυνατόν να πωλείται ένα προϊόν από το παραγωγό σε χαμηλή τιμή και να φτάνει στον καταναλωτή σε πολύ μεγαλύτερη. Σημειώνεται, ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης προχώρησε στην επέκταση της νομοθετικής ρύθμισης, σύμφωνα με την οποία σούπερ μάρκετ και πρατήρια καυσίμων θα πρέπει να πωλούν τα προϊόντα τους με το ίδιο μικτό περιθώριο κέρδους που τα πωλούσαν τον Δεκέμβριο του 2021, οπότε και είχε ξεκινήσει η ενεργειακή κρίση.

Με σύμμαχο την τεχνολογία

Πλέον η πλειονότητα των ελέγχων θα γίνονται εξ’ αποστάσεως με την βοήθεια τεχνολογικών εργαλείων. Ήδη φαίνεται να αποδίδουν καρπούς, όπως έγινε για παράδειγμα με τον έλεγχο των εμπορικών επιχειρήσεων για πλασματικές εκπτώσεις. Ωστόσο, θα συνεχισθούν και οι επιτόπιοι έλεγχοι, όπου αυτοί απαιτούνται. Η πολιτική ηγεσία έχει ξεκαθαρίσει ότι σε θέματα κερδοσκοπίας θα συνεχίζει να πραγματοποιεί ελέγχους με αμείωτη ένταση, θα επιβάλλει και θα εισπράττει μεγάλα πρόστιμα. Η αντιμετώπιση της ακρίβειας και της κερδοσκοπίας αποτελεί την βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης. Από την μια η μεγάλη πρόκληση είναι η χώρα μας να γίνει πιο «ανθεκτική» στις εξωγενείς πληθωριστικές πιέσεις και από την άλλη να συνεχιστεί η οικονομική ενίσχυση σε οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά.

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις