Στο «στόχαστρο» οι τιμές σε 60.000 προϊόντα και υπηρεσίες

Του Δημήτρη Χριστούλια

Με σύμμαχο την τεχνολογία η Επιτροπή Ανταγωνισμού συλλέγει δεδομένα για πλέον 60.000 κωδικούς προϊόντων και υπηρεσιών για τα οποία γνωρίζει σε πραγματικό χρόνο τις μεταβολές των τιμών τους. Ταυτόχρονα αρκετοί έλεγχοι έχουν ξεκινήσει ή πρόκειται να ξεκινήσουν σε συγκεκριμένους κλάδους και επιχειρήσεις μετά από ανώνυμες καταγγελίες που φθάνουν στην ειδική πλατφόρμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Την ίδια στιγμή, η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ξεκινήσει την χαρτογράφηση δυναμικών κλάδων της Οικονομίας, όπως στο γάλα, στο βρεφικό γάλα, στα απορρυπαντικά, στο τυρί, και σε πολλούς άλλους. Επίσης το προσεχές διάστημα οι έλεγχοι αναμένεται να αυξηθούν και να διευρυνθούν σε ακόμη περισσότερους κλάδους με στόχο την συνεχή παρακολούθηση της αγοράς.

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού Ιωάννης Λιανός «υπάρχουν κλάδοι που θα ελεγχθούν εξονυχιστικά το επόμενο διάστημα. Διαθέτουμε όλα τα τεχνολογικά εργαλεία, για να γνωρίζουμε τις μεταβολές των τιμών σε χιλιάδες προϊόντα ενώ μέσω της τεχνητής νοημοσύνης μπορούμε να προχωρούμε σε γρήγορους και στοχευμένους ελέγχους».

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει αναβαθμισθεί τα τελευταία 4 χρόνια και σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού αλλά και σε επίπεδου εξοπλισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι ειδική ομάδα επιστήμης δεδομένων της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι στελεχωμένη από εξειδικευμένους επιστήμονες και άριστους γνώστες πληροφοριακών προγραμμάτων συλλέγουν καθημερινά στοιχεία για τις τιμές των προϊόντων σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως είναι τα τρόφιμα και παρατηρούν τις μεταβολές των τιμών. Στην συνέχεια μέσα από ειδικούς και πολύπλοκους αλγόριθμους που χρησιμοποιούν μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα για το εάν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για στρέβλωση του ανταγωνισμού, δηλαδή για την ύπαρξη καρτέλ η άλλων αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών.

Στόχος της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι να προχωρεί μόνο σε εκείνους τους ελέγχους για τους οποίους υπάρχουν ενδείξεις ότι καταστρατηγούνται κανόνες του ανταγωνισμού. Για αυτόν τον λόγο γίνεται εξονυχιστική ανάλυση των δεδομένων με την βοήθεια εξειδικευμένων τεχνολογικών εργαλείων. Με αυτόν τον τρόπο έλεγχοι που παλιότερα κρατούσαν ακόμη και 8 χρόνια σήμερα ολοκληρώνονται σε περίπου ένα με ενάμιση χρόνο. Το γεγονός αυτό έχει φέρει την χώρα μας στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες αναφορικά με τον αριθμό ελέγχων στην αγοράς (όσον αφορά τον αριθμό των ελεγχόμενων επιχειρήσεων) και έχει οδηγήσει σε αύξηση 75% του αριθμού αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού σε σχέση με το 2019. Εκτός όμως από τους ελέγχους που γίνονται με την βοήθεια της τεχνολογίας η Επιτροπή Ανταγωνισμού υπό το πρίσμα της ενεργειακής κρίσης αλλά και των αυξήσεων των τιμών στα είδη διατροφής, έχει προβεί σε σειρά αιφνίδιων επιτόπιων ελέγχων και έχει εντείνει τις δράσεις της, προκειμένου να διερευνήσει τυχόν αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές από την πλευρά των επιχειρήσεων σε διάφορους τομείς της οικονομίας.

Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια της περσινής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι σε 68 επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις οι οποίες ελέγχθηκαν ήταν μεταξύ άλλων εννέα οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο προμήθειας και λιανικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ και συγκεκριμένα στις αγορές ζυμαρικών, σε 15 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε επιμέρους αγορές του κλάδου παροχής υπηρεσιών σίτισης, σε επιχείρηση του κλάδου προμήθειας και λιανικής πώλησης ειδών σούπερ μάρκετ και συγκεκριμένα στις αγορές δημητριακών, γάλακτος, καφέ, μαρμελάδων, ροφημάτων και τυριών.

Ανώνυμες καταγγελίες

Εκτός όμως από τον έλεγχο των τιμών με την βοήθεια τεχνολογικών εργαλείων η Επιτροπή Ανταγωνισμού δέχεται ανώνυμες καταγγελίες μέσω μια ειδικής πλατφόρμας που έχει δημιουργήσει. Για πρώτη φορά στην ιστορία της η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει επίσης ξεκινήσει από το 2021 εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού με σκοπό την προώθηση του εργαλείου ανώνυμης πληροφόρησης και την ευαισθητοποίησή του για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές με τον τίτλο «Ξεσκέπασε τα Καρτέλ – Ρίξε τις Τιμές».

Σύμφωνα μάλιστα με τον Ιωάννη Λιανό «τον τελευταίο 1,5 χρόνο έχουμε γίνει δέκτες 200 και πλέον ανώνυμων καταγγελιών και πληροφοριών. Υπάρχουν υποθέσεις που διαχειρίζεται η Επιτροπή Ανταγωνισμού και οι οποίες έχουν ξεκινήσει μέσα από ανώνυμες καταγγελίες που έχουν γίνει». «Η συνεισφορά της Επιτροπής Ανταγωνισμού στη μείωση των τιμών είναι διαρκής» επισημαίνει στην «R» o πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού και αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, και με το «πράσινο φως» που δώσαμε για την δημιουργία του «καλαθιού του νοικοκυριού» και τη συνεισφορά μας στον καλύτερο σχεδιασμό του. Ένα μέτρο που πριν γίνει πράξη έπρεπε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα παραβαίνει κανόνες ανταγωνισμού».

Χαρτογράφηση της αγοράς

Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει ενισχύσει την εργαλειοθήκη της, με την δυνατότητα που έχει πλέον να χαρτογραφεί την αγορά και να μελετά τις συνθήκες ανταγωνισμού σε οποιαδήποτε κλάδο της οικονομίας. Πλέον στόχος της Επιτροπής Ανταγωνισμού είναι κάθε χρόνο να πραγματοποιεί έρευνες για δυναμικούς κλάδους της Οικονομίας. Αυτή η δυνατότητα χαρτογράφησης της αγοράς έχει δοθεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού από την περσινή χρονιά. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού προχώρησε στην επικαιροποίηση της Κλαδικής Έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο παραγωγής, διανομής και εμπορίας βασικών καταναλωτικών ειδών και ιδίως ειδών διατροφής, καθώς και ειδών καθαριότητας και προσωπικής υγιεινής

Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε στις εξής κατηγορίες προϊόντων: Ψωμί συσκευασμένο για τοστ, δημητριακά για πρωινό, ζυμαρικά, αλλαντικά, γιαούρτι και επιδόρπια γιαουρτιού, τυρί φέτα, όσπρια, καφές, αναψυκτικά, απορρυπαντικά ρούχων, χαρτικά, σπορέλαιο, ελαιόλαδο και πολλά άλλα.

Επίσης, η στελέχωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού με το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό αποτελεί βασική προτεραιότητα του Ιωάννη Λιανού, ο οποίος ευελπιστεί να καλυφθούν σταδιακά όλες οι ανάγκες που υπάρχουν. Σημειώνεται, ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού κατάφερε να αυξήσει το προσωπικό της το τελευταίο τρίμηνο του 2022, μέσω της κινητικότητας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα αλλά και μέσω νέων προσλήψεων, μια συστηματική προσπάθεια που έχει ξεκινήσει από το 2019 και συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς λόγω των αυξημένων της αναγκών για την επίτευξη των στρατηγικών της στόχων. Σημειώνεται ότι παρόλο της αύξησης των θέσεων απασχόλησης μέχρι σήμερα έχει καλυφθεί μόλις το 40% περίπου των οργανικών θέσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού με τον στόχο να φτάσει στο 45% στο τέλος του 2023.

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις