Εξαγωγές: Σε ποιες χώρες ποντάρουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις το 2025

Τις 2,6 ποσοστιαίες μονάδες που είναι το ποσοστό πτώσης των εξαγωγών το10μηνο «τρέχουν» για να καλύψουν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, με τους εξαγωγείς να προβλέπουν ότι τελικά θα τα καταφέρουν να κλείσουν την χρονιά με άνοδο σε σχέση με το 2023.

Γράφει ο Δημήτρης Χριστούλιας 

Μια χρονιά για τις ελληνικές εξαγωγές, οι αντοχές των οποίων δοκιμάσθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς κυρίως λόγω των αναταράξεων στην Μέση Ανατολή και των επιθέσεων των Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και εξαιτίας της οικονομικής στασιμότητας σε ορισμένα ευρωπαϊκά κράτη.

Οι αρχικές εκτιμήσεις έδειχναν ότι το 2024 θα ήταν ένα έτος μικρής αλλά σταθερής ανόδου, με αύξηση 5%-7% σε σχέση με το 2023, όπως όλα δείχνουν οι εξαγωγές θα σημειώσουν οριακή άνοδο, σε μια χρονιά με κερδισμένους και χαμένους.

«Σωσίβιο» για το ελληνικό εξαγωγικό εμπόριο αποτέλεσαν οι εξαγωγές τροφίμων καθώς επίσης και η μεγαλύτερη διείσδυση των ελληνικών προϊόντων σε Τρίτες Χώρες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εξαγωγές τροφίμων το 10μηνο του 2024 καταγράφουν άνοδο της τάξης του 8,9% φτάνοντας τα 6,8 δισ. ευρώ από 6,2 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα με τα ελληνικά τρόφιμα να αυξάνουν τις πωλήσεις τόσο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στις Τρίτες Χώρες.

Ειδικότερα οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έφτασαν το 10μηνο του 2024 στα 4,77 δισ. ευρώ από 4,43 δισ. ευρώ το 2023 καταγράφοντας άνοδο 7,7% ενώ αύξηση κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ σημείωσαν και οι εξαγωγές τροφίμων προς τις Τρίτες Χώρες ξεπερνώντας στο σύνολό τους τα 2 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές επιχειρήσεις με έντονη εξωστρέφεια κατάφεραν να διεισδύσουν με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε ορισμένες αγορές με σύμμαχο την καινοτομία και την ποιότητα των προϊόντων τους.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Αλκιβιάδη Καλαμπόκη «οι ελληνικές εξαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή επέδειξαν σημαντικές αντοχές σύμφωνα με τα στοιχεία του 10μήνου χωρίς όμως να ανατρέπεται η μεγάλη πτώση στο σύνολο των προϊόντων, με τα πετρελαιοειδή. Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, το συνολικό ύψος των εξαγωγών για το 2024 αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα υψηλότερα από το 2023, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα ξεπεράσουμε το ιστορικό ρεκόρ του 2022».

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) που έχει επεξεργασθεί ο ΠΣΕ οι εξαγωγές στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου υποχώρησαν κατά 2,6% φτάνοντας τα 41,87 δισ. ευρώ από 42,97 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, καταγράφοντας μείωση 1,10 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Πτώση που οφείλεται στα πετρελαιοειδή, καθώς χωρίς αυτά οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν οριακή άνοδο της τάξης του 0,9% και ανέρχονται στο 10μηνο στα 29,95 δισ. ευρώ από 29,68 δισ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Και ενώ οι εξαγωγές βρίσκονται σε καθοδική πορεία οι εισαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται. Ειδικότερα, στην περίοδο Ιανουαρίου –Οκτωβρίου 2024 αυξήθηκαν ελαφρώς, καθώς διευρύνθηκαν κατά 1,22 δισ. ευρώ ή κατά 1,8%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται  στα 70,19 δισ. ευρώ έναντι 68,96 δισ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Μάλιστα, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν με ελαφρώς πιο έντονο ρυθμό και άγγιξαν τα 52,92 δισ. ευρώ από 50,95 δισ. ευρώ, δηλαδή ενισχύθηκαν κατά 1,97 δισ. ευρώ και σε ποσοστό κατά 3,9%.

Αύξηση εμπορικού ελλείμματος

Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2024 να αυξηθεί κατά 8,9% φτάνοντας στα 28,32 δισ. ευρώ από 25,99 δισ. ευρώ το 10μηνο του 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε με τον ίδιο σχεδόν ρυθμό και άγγιξε τα 22,97 δισ. ευρώ από 21,28 δισ. ευρώ, δηλαδή διευρύνθηκε κατά 1,69 δισ. ευρώ και σε ποσοστό 8%.

Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές τον Οκτώβριο του 2024, παρατηρείται πτώση των εξαγωγών προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατά 6% όπως και προς τις Τρίτες Χώρες κατά 14,4%. Όταν, όμως, εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή η εικόνα αλλάζει εντελώς, καθώς οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης καταγράφουν άνοδο 3%, ενώ οι εξαγωγές προς τις Τρίτες Χώρες, διευρύνονται σημαντικά 9,3%, σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα.

Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2024, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, υποχώρησε προς τις Χώρες της ΕΕ (-7,1%) ενώ προς τις Τρίτες Χώρες αυξήθηκε (3,7%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές και πάλι περιορίζονται προς τις Χώρες της ΕΕ (-1,6%) ενώ διευρύνονται προς τις Τρίτες Χώρες, (6,2%).

Kalabokis

Η πορεία ανά κλάδο

Εξετάζοντας το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2024, πτώση καταγράφουν οι εξαγωγές των 6 από τις 10 μεγάλες κατηγορίες προϊόντων: πετρελαιοειδή-καύσιμα (-8,7%), βιομηχανικά (-0,6%), μηχανήματα (-1,7%), διάφορα βιομηχανικά (-1%) καθώς και οι μικρότερες σε αξία εξαγωγές των κατηγοριών  Λάδια κατά -32,6%  και εμπιστευτικά προϊόντα κατά -7,6%.

Στο αντίποδα εκτός από τα τρόφιμα άνοδο παρουσιάζουν  τα χημικά (1,4%), οι πρώτες ύλες (5,7%) και τα ποτά και ο καπνός (+10,3%).

 Σύμφωνα με τον Αλ. Καλαμπόκη «οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις εστίασαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς σε ισχυρές αγορές όπως η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Γερμανία, αξιοποιώντας τη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, όπως τα αγροδιατροφικά και η ενέργεια». Την ίδια στιγμή πολλές από αυτές προσπάθησαν να διεισδύσουν σε νέες αγορές όπως είναι σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, επενδύοντας στην καινοτομία και επενδύοντας σε προϊόντα υψηλής ποιότητας.

Σημαντικές επιδόσεις

«Αγορές όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος σημείωσαν εντυπωσιακή αύξηση που άγγιξε το 70% και 90. Ειδικά προϊόντα όπως τα πετρέλαιο, βαμβάκι και οι τεχνολογικές λύσεις ελληνικής προέλευσης κατέγραψαν ρεκόρ. Αυτή η εξέλιξη οφείλεται εν μέρει σε στοχευμένες δράσεις εξωστρέφειας και εμπορικών εκθέσεων που έγιναν κατά τη διάρκεια του 2023, καθώς και στη σταθερή ανάπτυξη της μεσαίας τάξης στις χώρες αυτές», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΠΣΕ.

Επίσης, χώρες όπως η Πολωνία, η Κροατία και η Δανία παρουσίασαν αυξήσεις που κυμάνθηκαν από 18% έως 82%. Αυτές οι αγορές, που παραδοσιακά είχαν μικρότερη βαρύτητα, ξεχώρισαν το 2024 για την αύξηση της ζήτησης σε πετρέλαιο, φύλλα αλουμινίου και ζωοτροφές.

Μεγάλη πτώση

Την ίδια στιγμή οι εξαγωγές προς την Τουρκία μειώθηκαν κατά 16,1% λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και της αστάθειας της τουρκικής οικονομίας. Ανάλογη είναι και η πορεία των ελληνικών εξαγωγών προς τη Λιβύη, όπου μειώθηκαν κατά 39,6%. Αυτή η πτώση οφείλεται στη μειωμένη ζήτηση προϊόντων εξαιτίας των γεωπολιτικών εντάσεων και σε αυτή την περίπτωση.
Ενώ αγορές όπως η Γερμανία και η Ιταλία παραμένουν σημαντικές, η μείωση των ελληνικών εξαγωγών προς την Ιταλία (-15,3%) και η στασιμότητα προς τη Γερμανία (0,1%) ήταν αναμενόμενες, κυρίως λόγω των πληθωριστικών πιέσεων και της πτώσης της κατανάλωσης. Αξιοσημείωτο είναι ότι η εξαγωγή ενεργειακών προϊόντων, φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια, παρουσίασε μεγάλη διακύμανση λόγω των ανακατατάξεων στις αγορές ενέργειας της Ευρώπης.

Η επιβράδυνση στην αρχή του έτους αντισταθμίστηκε από μια αύξηση της τάξεως του 37,9% για την ηλεκτρική ενέργεια, ενώ για το φυσικό αέριο από μια μείωση της τάξης 79,2%.

Προτεραιότητες για το 2025

Σύμφωνα με τον Αλ. Καλαμπόκη «Το 2024 απέδειξε ότι η ελληνική εξαγωγική κοινότητα έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στις παγκόσμιες αλλαγές. Παρά τις προκλήσεις είδα είδαμε απροσδόκητες ευκαιρίες σε νέες αγορές, όπως η Αφρική, ανάδειξη νέων δυνατοτήτων μέσω βιώσιμων και καινοτόμων προϊόντων». Στόχος των εξαγωγικών επιχειρήσεων σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΣΕ είναι «η διατήρηση των αγορών υψηλής προτεραιότητας  ενισχύοντας τη θέση μας στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη αλλά και περαιτέρω διείσδυση σε νέες αγορές. Οι επιμέρους επιτυχίες στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική δείχνουν ότι η στόχευση σε αυτές τις περιοχές πρέπει να ενταθεί για να αποδώσει ακόμη περισσότερο».

Ακολουθήστε το foodlife.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις