Σε τιμές ρεκόρ ο καφές – Είδος πολυτελείας και για τους Γερμανούς

Οι τιμές του καφέ στις διεθνείς αγορές για το 2024 ήταν οι υψηλότερες των τελευταίων 45 ετών και μάλιστα οι αυξήσεις θα συνεχιστούν, επισημαίνει στη γερμανική τηλεόραση (SWR) ο Χάνες Φρίντριχ Σάντερ από την εταιρεία Coffee Circle στο Βερολίνο. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «οι αυξήσεις έχουν προκαλέσει σοκ ακόμα και στον ίδιο τον κλάδο…».

Ο καφές είναι το αγαπημένο ρόφημα των Γερμανών, καθώς η μέση ετήσια κατανάλωση υπολογίζεται σε 160 λίτρα. Ωστόσο, οι συνεχείς αυξήσεις έχουν συνέπειες. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση του τηλεοπτικού δικτύου ARD ο ένας στους τέσσερις λέει ότι έχει περιορίσει την κατανάλωση καφέ, μάλιστα το 9% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι την έχει «περιορίσει σημαντικά», σημειώνει σε ρεπορτάζ του το DW.

Κατά γενική ομολογία των ειδικών ο κύριος λόγος για τις συνεχείς ανατιμήσεις είναι η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της, οι οποίες μάλιστα εντείνονται τα τελευταία χρόνια. Για παράδειγμα η Βραζιλία, ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας καφέ παγκοσμίως (ακολουθούν Βιετνάμ, Κολομβία, Ινδονησία και Αιθιοπία) προβλέπει ότι για το 2025 η συγκομιδή θα είναι «απογοητευτική» για πέμπτη συνεχή χρονιά. Κάτι που αποδίδεται και πάλι στα έντονα καιρικά φαινόμενα: Υπερβολική ξηρασία και καύσωνες το καλοκαίρι, ισχυρές καταιγίδες και παγετός τον χειμώνα. Επιπλέον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) κάνει λόγο για μειωμένη παραγωγή στην Ινδονησία, αλλά και για μείωση των εξαγωγών στο Βιετνάμ.

Το καφεόδεντρο θεωρείται εξαιρετικά ευαίσθητο φυτό και ευδοκιμεί σε μία γεωγραφική περιοχή συγκεκριμένου γεωγραφικού πλάτους. Σχετικές έρευνες δείχνουν ότι το 50% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων απειλείται με αφανισμό μέχρι το 2050. Μόνο στις χώρες της Κεντρικής Αμερικής θεωρείται βέβαιο ότι το ένα τρίτο των σημερινών φυτειών θα αφανιστεί μέσα σε 15 χρόνια. Την ίδια στιγμή όμως, η παγκόσμια ζήτηση αυξάνεται συνεχώς, ιδιαίτερα στην Κίνα και την Ινδία, όπου ο καφές συναγωνίζεται πλέον επάξια το τσάι στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Μόνο στην Κίνα η ζήτηση αυξήθηκε κατά 150% τα τελευταία 10 χρόνια.

Έτσι, οι τιμές χονδρικής για την ποικιλία Arabica, η οποία καλύπτει σήμερα πάνω από το 60% της παγκόσμιας ζήτησης, έχουν αυξηθεί κατά 245% τα τελευταία πέντε χρόνια. Στη Γερμανία, οι τιμές για τον καφέ φίλτρου έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί από το 2022. Σύμφωνα με την εφημερίδα Die Welt, στη Ρωσία και την Ινδία έχουν ήδη εντοπιστεί κρούσματα «νοθευμένου καφέ». Αυτό σημαίνει ότι ο καφές αναμειγνύεται με άλλες πρώτες ύλες ευτελέστερης αξίας, όπως αλεύρι, βύνη και αλεσμένοι χουρμάδες. Με αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους, αλλά και την εξαπάτηση του καταναλωτή. Την πρακτική αυτή στηλιτεύει ο Διεθνής Οργανισμός Καφέ (ICO), διακυβερνητική οργάνωση που λειτουργεί υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Άλλοι παράγοντες που επιβαρύνουν τις τιμές είναι οι απόπειρες κερδοσκοπίας στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων (κάτι που ωστόσο πάντοτε υπήρχε), οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες και η αύξηση του μεταφορικού κόστους, καθώς και του κόστους αποθήκευσης. Ιδιαίτερα λόγω των ενεργών πολεμικών μετώπων και της πειρατείας στη Μέση Ανατολή, οι πλοιοκτήτες αναγκάζονται να αναζητούν εναλλακτικά δρομολόγια στη Διώρυγα του Σουέζ, επιλέγοντας ακόμα και τον περίπλου της Αφρικής εάν χρειαστεί, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κατανάλωση καυσίμων.