Τα παραδοσιακά γλυκά με «άρωμα» ελληνικών νησιών

Αμυγδαλωτά, γλυκά του κουταλιού, λουκούμια και ξεχωριστές γεύσεις συνδεδεμένες με τη γαστρονομική παράδοση κάθε νησιού. Τα παραδοσιακά γλυκά των ελληνικών νησιών «πρωταγωνιστούν» στις καλοκαιρινές μας διακοπές.

Στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου και κυρίως στις Κυκλάδες, πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν τα αμυγδαλωτά: αλεσμένα ασπρισμένα αμύγδαλα, ποτισμένα με μπόλικο ανθόνερο, ανακατεύονται με ζάχαρη, πλάθονται σε στενόμακρο σχήμα ή «αχλαδάκια» και ψήνονται στο φούρνο. Όταν κρυώσουν πασπαλίζονται με άχνη ζάχαρη. Φημισμένα είναι τα αμυγδαλωτά της Άνδρου, της Μυκόνου, της Ύδρας και των Σπετσών.

Από τα πλέον παραδοσιακά γλυκά που θα βρείτε στα νησιά, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα, είναι αυτά του κουταλιού. Κάθε λογής εποχιακά φρουτάκια, άγουροι ξηροί καρποί, αλλά και ορισμένα λαχανικά, βράζονται σε σιρόπι και διατηρούνται σε βάζα καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Τα πιο δημοφιλή είναι: βύσσινο, νεράντζι, σταφύλι, κυδώνι, περγαμόντο, κίτρο, τριαντάφυλλο, μήλο, σύκο, κεράσι, καρυδάκι, κάστανο, μελιτζανάκι, ντοματάκι, ακόμα και ελιά.

Σε αρκετά νησιά ξεχωρίζουν κάποια ιδιαίτερα γλυκίσματα. Στη Μήλο και τη Φολέγανδρο θα γευθείτε την καρπουζένια ή καρπουζόπιτα, μια γλυκιά πίτα από καρπούζι, μέλι και σουσάμι. Στην Ανάφη και τη Σαντορίνη θα σας γλυκάνει το κουφέτο, κλασικό γαμήλιο τρατάρισμα από ασπρισμένα αμύγδαλα που σιγοβράζουν σε θυμαρίσιο μέλι. Η Σύρος είναι ξακουστή για τα λουκούμια της.

Η Χίος, διάσημη για τη μαστίχα της, θα σας γλυκάνει με ένα αρωματικό βελούδινο υποβρύχιο. Στην Ίο θα δοκιμάσετε παστέλια, καλασούνια (μυζηθρόπιτες φτιαγμένες από φύλλο, μυζήθρα, μέλι και κανέλα)και ξεροτήγανα. Ένα από τα πιο γνωστά γλυκά της Νάξου είναι το μελαχρινό. Μια ντόπια καρυδόπιτα με ποτό από κίτρο που απογειώνει τη γεύση της. Επίσης, θα βρείτε εξαιρετικά γλυκά του κουταλιού και τις γλυκές πίτες με ντόπιο μέλι, που φτιάχνουν με εξαιρετική τέχνη οι Ναξιώτισσες. Ξεχωριστή παράδοση αποτελεί στο νησί η καλλιέργεια των εσπεριδοειδών και τα διάσημα ηδύποτα που παρασκευάζονται, με κορυφαίο το λικέρ κίτρου ΝΑΞΟΣ.

Στη Ρόδο τα κατημέρια (κουλουράκια περιχυμένα με μέλι), τα μελεκούνια (είδος παστελιού με σουσάμι και μελένια υφή), τα μοσχοπούγκια (με καρυδόψιχα, μοσχοκάρυδο, ανθόνερο και ζάχαρη άχνη) και ο πελτές από καΐσι (βερίκοκο με τη φλούδα) είναι μερικά μόνο από τη γλυκιά παράδοση του νησιού. Τα βενιζελικά είναι ένα ιδιαίτερο γλύκισμα που θα το βρείτε μόνο στη Λήμνο. Έχει σαν βάση αμύγδαλα και κουβερτούρα και λιωμένο υποβρύχιο με γεύση βανίλια για το γλασάρισμα.

Στην Κρήτη τα πρωτεία κρατούν τα καλιτσούνια ή λυχναράκια που μοιάζουν με μικρές τάρτες γεμισμένες με γλυκιά ντόπια μυζήθρα, πασπαλισμένα με κανέλα. Μια παραλλαγή τους (μελιτίνια) θα βρείτε στη Σαντορίνη. Ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι και  οι δίπλες ή ξεροτήγανα, κατεξοχήν εορταστικό γλυκό, που σερβίρεται σε ονομαστικές εορτές και χαρμόσυνα γεγονότα.

Στην Κέρκυρα δοκιμάστε ζαχαρωμένα κουμκουάτ και συκομαΐδες (πίτες από αποξηραμένα σύκα, ζυμωμένες με ούζο και μαύρο πιπέρι), μάντολες (αμύγδαλα στη ζάχαρη και φυτικό κόκκινο χρώμα), παστέλια και μαντολάτα στη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά, λαδόπιτα και σουμάδα (δροσερό σιρόπι από πικραμύγδαλα) στη Λευκάδα και γλυκό παντεσπάνι (ροβανί) στην Ιθάκη.